Δημιουργικά Εργαστήρια Τέχνης & Φιλαναγνωσίας

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ – ΜΑΡΤΙΟΣ 2023

Εισηγήτρια εργαστηρίων: Κατερίνα Τζαβάρα, Εκπαιδευτικός MSc – Συγγραφέας

Οργάνωση: Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα

Τόπος διεξαγωγής: Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα
Ημερομηνίες διεξαγωγής:

Ώρες: 6 μ.μ. – 7.30 μ.μ.

Επιστημονικό πλαίσιο – Στόχοι προγράμματος:

Η δημιουργική προσέγγιση των έργων Τέχνης, η ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων και τα παιχνίδια δημιουργικής γραφής μέσα στο Μουσείο αποτελούν την ιδανική συνθήκη ώστε τα παιδιά να προκαλέσουν την έμπνευση, να αναπτύξουν ποικίλες δεξιότητες (γνωστικές, κοινωνικές, συναισθηματικές και ψηφιακές) καθώς και να αποκτήσουν την αυτοπεποίθηση να παρουσιάζουν τη δουλειά τους στους άλλους. Το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα είναι το μοναδικό μουσείο στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης όπου έχει εντάξει στον εκπαιδευτικό του σχεδιασμό βιωματικά εργαστήρια για παιδιά, που αξιοποιούν τη Λογοτεχνία και τη Δημιουργική Έκφραση και Γραφή για τη βελτίωση του προφορικού και γραπτού λόγου, την καλλιέργεια της θετικής σχέσης με το βιβλίο και την αγάπη για τις τέχνες, μέσα σε ένα οργανωμένο πλαίσιο ψυχαγωγίας και μάθησης.

Οι παιδαγωγικές αρχές της Μουσειακής Εκπαίδευσης συναντούν τις συγγραφικές τεχνικές και τις σύγχρονες μεθόδους παρατήρησης ενός εικαστικού έργου ή κειμένου. Με όχημα τη συνδυαστική αλληλεπίδραση των τεχνών (εικαστικές τέχνες, φωτογραφία, γλυπτική, θέατρο, μουσική) με τη Λογοτεχνία, τη Δημιουργική Γραφή και την Ιστορία, η ομάδα των συμμετεχόντων στα εργαστήρια παρακινείται να παίξει φανταστικά παιχνίδια με τις λέξεις, τη φωνή και το σώμα, να φτιάξει ιστορίες, ποιήματα, κολλάζ και ζωγραφιές, να διαβάσει αποσπάσματα γνωστών βιβλίων παιδικής λογοτεχνίας με θεατρικό τρόπο, να ζωντανέψει τις φωτογραφίες και τα εκθέματα του Μουσείου, να γνωρίσει με ένα πρωτότυπο και ελκυστικό τρόπο την ιστορία των ανθρώπων στη Μακεδονία.

Η σύγχρονη διδακτική προσέγγιση της Ιστορίας «δανείζεται» μεθόδους και πρακτικές από συναφείς κοινωνικές επιστήμες, όπως η Μουσειολογία, η Ψυχολογία, οι Εικαστικές Τέχνες, το Θέατρο, η Γραφιστική, τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας. Τα ιστορικά μουσεία, όπως το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, μπορούν να αφηγηθούν ιστορίες από το παρελθόν με καινοτόμες δράσεις (ψηφιακά μοντέλα, δημιουργία κόμικ, εικαστικές κατασκευές, χειροποίητα χρονολόγια, εκθέσεις φωτογραφίας, installation σύγχρονης τέχνης, κ.ά.) και να δώσουν ευκαιρίες για ενασχόληση με θέματα που αφορούν τα παιδιά σχετικά με την εξέλιξη του ανθρώπου μέσα στον χρόνο, τις αλλαγές στην καθημερινή ζωή και στα επαγγέλματα, τα παιχνίδια των παιδιών, τις περιβαλλοντικές συνθήκες, τα λαογραφικά έθιμα αλλά και σπουδαία ιστορικά γεγονότα.
Ο/Η εμψυχωτής/-ώτρια στη διαδικασία της ανάγνωσης – συζήτησης – έκφρασης και γραφής λειτουργεί υποστηρικτικά για κάθε παιδί, ώστε να μπορέσει να ξεδιπλώσει τις σκέψεις και τα ταλέντα του και να οδηγηθεί σταδιακά στην αυτενέργεια, την αυτοεκτίμηση και τη δημιουργική επικοινωνία με την ομάδα.

Συνολικά τα παιδιά εμπνέονται και παρακινούνται να:

• διαβάσουν μαζί στην ομάδα πρωτότυπα βιβλία
• να ανακαλύψουν τα μυστικά σπουδαίων ζωγράφων
• να πειραματιστούν με τα χρώματα και τις εικόνες
• να επεξεργαστούν δημιουργικά και ψηφιακά παλιές φωτογραφίες της Μακεδονίας
• να «ζωντανέψουν» τα εκθέματα του Μουσείου και να γνωρίσουν την ιστορία τους
• να γράψουν & να εικονογραφήσουν τις δικές τους ιστορίες!

Περιεχόμενο εργαστηρίων – Δράσεις:

Αφετηρία έμπνευσης αλλά και πεδίο δημιουργικής προσέγγισης θα αποτελεί ένα βιβλίο παιδικής λογοτεχνίας καθώς και αποσπάσματα άλλων βιβλίων, ποιήματα, εικαστικά έργα τέχνης αλλά και παλιές φωτογραφίες και βίντεο των αδελφών Μανάκια, των πρώτων κινηματογραφιστών στα Βαλκάνια. Τα παιδιά θα γνωρίσουν τη δομή, τα αφηγηματικά στοιχεία των ιστοριών, τον ξεχωριστό τρόπο με τον οποίο μπορούμε να διαβάσουμε και να γράψουμε σύντομα κείμενα (λέζάντες, διαφημίσεις, αφίσες), ποιήματα (ομοιοκαταληξίες, καλλιγραφήματα, limericks) και μικρές ιστορίες αφήγησης (short stories). Αξιοποιούμε τις εμπειρίες των παιδιών, παίζουμε με τις λέξεις, τις εικόνες και τα χρώματα, τους δείχνουμε πως η γραφή και η ανάγνωση μπορούν να γίνουν μία διασκεδαστική περιπέτεια και δεν πρέπει να ντρέπονται ή να φοβούνται να εκφραστούν ελεύθερα και δημιουργικά.

Η διεξαγωγή των εργαστηρίων θα λαμβάνει χώρα σε διαφορετικές αίθουσες του Μουσείου κάθε φορά ανάλογα με τις αναφορές που θα συνδέουν τη λογοτεχνική ιστορία με τα εκθέματα ή το ίδιο το κτίριο. Με την ολοκλήρωση των εργαστηρίων θα παρουσιαστεί μία σειρά πολυθεματικών κειμένων και αντίστοχων κατασκευών από τους μικρούς μουσειόφιλους!

Περιεχόμενο εργαστηρίων – Δράσεις:

Κάθε Τετάρτη θα είναι αφιερωμένη σε μία θεματική ενότητα (εγώ και τα βιβλία, παιδί και περιβάλλον, η δική μου Θεσσαλονίκη, η ζωή στο Μουσείο, ο αγώνας για την ελευθερία, κ.ά.). Αφετηρία έμπνευσης αλλά και πεδίο δημιουργικής προσέγγισης θα αποτελεί ένα βιβλίο παιδικής λογοτεχνίας καθώς και αποσπάσματα άλλων βιβλίων, ποιήματα και εικαστικά έργα τέχνης. Τα παιδιά θα γνωρίσουν σημαντικά βιβλία της ελληνικής αλλά και ξένης λογοτεχνίας για παιδιά, όπως και τους/τις συγγραφείς τους. Θα γνωρίσουν τη δομή, τα αφηγηματικά στοιχεία των ιστοριών, τον ξεχωριστό τρόπο με τον οποίο μπορούμε να διαβάσουμε και να γράψουμε ιστορίες μικρής φόρμας (short stories). Αξιοποιούμε τις εμπειρίες των παιδιών, παίζουμε με τις λέξεις, τους δείχνουμε πώς να μην φοβούνται τη γραφή και την ανάγνωση στο σχολείο!

Η διεξαγωγή των εργαστηρίων θα λαμβάνει χώρα σε διαφορετικές αίθουσες του Μουσείου ανάλογα με τις αναφορές που θα συνδέουν τη λογοτεχνική ιστορία με τα εκθέματα ή το ίδιο το κτίριο. Την ανάγνωση και συζήτηση των βιβλίων θα ακολουθούν δράσεις εμψύχωσης της ιστορίας, όπως παιχνίδια εξερευνητικής ανακάλυψης, ζωγραφική- εικονογράφηση, παιχνίδια ρόλων, δημιουργία νέας ιστορίας ή ποιητικού κειμένου.

Με την ολοκλήρωση των εργαστηρίων θα παρουσιαστεί μία σειρά πολυθεματικών κειμένων, εικονογραφημένα από τους μικρούς μουσειόφιλους!

Κόστος συμμετοχής: 40 ευρώ/ άτομο (τα 5 εργαστήρια) & 80 ευρώ/άτομο (τα 10 εργαστήρια)

(Για αδέλφια: 35 ευρώ και 75 ευρώ/ άτομο, αντίστοιχα)

Τρόπος πληρωμής: Εφάπαξ στην έναρξη των εργαστηρίων ή σε 2 δόσεις (11 Ιανουαρίου & 1 Μαρτίου για όσους θα συμμετάσχουν και στα 10 εργαστήρια)

Πληροφορίες – Κρατήσεις: 2310229778 & kemit.education@imma.edu.gr

Βιογραφικό σημείωμα εισηγήτριας:

Η Κατερίνα Τζαβάρα είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας. Ζει στη Θεσσαλονίκη και είναι απόφοιτος του Αμερικανικού Κολλεγίου ANATOLIA, με παιδαγωγικές σπουδές στο Α.Π.Θ. Οι μεταπτυχιακές σπουδές της και τα ερευνητικά ενδιαφέροντά της εστιάζονται στη Δημιουργική Γραφή στην Εκπαίδευση και στη Φυσική Δραστηριότητα και Ποιότητα Ζωής για παιδιά. Εργάστηκε για πολλά χρόνια στην ιδιωτική και δημόσια εκπαίδευση σε διδακτικές και διοικητικές θέσεις. Διετέλεσε υπεύθυνη Πρακτικής Άσκησης των φοιτητών/-τριών στο ΤΕΠΑΕ ΑΠΘ και υπεύθυνη του Γραφείου Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Σταδιοδρομίας των Δ.Ι.Ε.Κ και Ι.Ι.Ε.Κ. Ν. Θεσ/νίκης του 0.Ε.Ε.Κ., όπως και υπεύθυνη της Λέσχης Δημιουργικής Γραφής για παιδιά στην αλυσίδα πολιτισμού IANOS Θεσσαλονίκης.

Συνεργάζεται με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς ως επιστημονική υπεύθυνη εκπαιδευτικών δράσεων και επιμορφώσεων. Συμμετέχει ως εισηγήτρια σε διεθνή συνέδρια, επιμορφώσεις και εργαστήρια για την τέχνη και τη φιλαναγνωσία στην εκπαίδευση. Αρθρογραφεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά. Είναι μέλος της Greek IBBY, της Επιστημονικής Ένωσης για την Προώθηση της Εκπαιδευτικής Καινοτομίας και της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς. Από το 2019 εργάζεται στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα στη Θεσσαλονίκη. Από τις εκδόσεις ΔΙΑΠΛΟΥΣ έχουν εκδοθεί 24 βιβλία της για παιδιά και εκπαιδευτικούς, καθώς και η πρώτη της συλλογή διηγημάτων για ενηλίκους με τίτλο «ΔΩΔΕΚΑ/ Ιστορίες που γεννήθηκαν στη Θεσσαλονίκη».

Μπορείτε να δείτε το βίντεο από τις δράσεις και τις ιστορίες των παιδιών στους 2 κύκλους των εργαστηρίων Φιλαναγνωσίας & Δημιουργικής Γραφής εδώ: